Navia, porta do Reino de Galicia

Navia é unha das principais divinidades celtas de Gallaecia, particularmente asociada ao culto das augas como se observa en varios puntos da xeografía galega. O xeneroso río é un dos principais caudais galegos cun percorrido de máis de 150 km entre os Ancares de Becerreá e a súa desembocadura en ría no Cantábrico, compartido coas terras de Coaña. 

Actualmente a vila de Navia, capital da súa comarca homónima, representa a economía máis dinámica da rexión, baseada no sector industrial e no lácteo, con importantes activos en asteleiros e actividades pesqueiras en Porto de Veiga. 

O importante caudal fluvial, que baixa desde o sur regando con riqueza e enerxía as terras da Fonsagrada, Salime e Boal, favoreceu xa de antigo o desenvolvemento económico da comercial vila de Navia. A cidade foi historicamente porta do Reino de Galicia para os peregrinos xacobeos do Camiño Norte, e un dos máis relevantes enclaves comerciais e humanos do Reino ata que o oriente de Galicia foi cedido a Oviedo no séc.XII. 

O río Frexulfe, próximo a Vilapedre, sinala o linde lingüístico oriental do idioma galego. Aínda así, os trazos lingüísticos propios da lingua galega continúan difuminándose máis cara ao leste ata Cangas de Narcea e Degaña, chegando certas isoglosas ata a Oviedo, no centro de Asturias. 
 

Navia Monumental

Son boa mostra da importancia histórica de Navia os seus numerosos monumentos arquitectónicos tales que a Casona do Marqués de Santa Cruz; a fortaleza de Serra en Andes, orixinaria do séc.XV; os Monumentos Histórico-Artísticos do Palacio de Anleo, o Palacio de Camposorio en Piñeira do séc.XVIII e do Palacio de Lienes en Armental, do séc.XVI; a igrexa románica de San Miguel de Anleo e máis a igrexa do séc.XVIII de Santa Marina de Porto Veiga, declarada Monumento Histórico-Artístico. Merece igualmente visita a vila e peirao pesqueiro de Porto de Veiga. 

No conxunto natural de Navia destacan as panorámicas altitudes do Pico de Panondres, a praia de Barallo, a propia praia de Navia, e especialmente a longa praia e sistema dunar de Frexulfe, declarada Monumento Natural. Son celebracións de grande popularidade as festas de Nosa Señora da Barca o 15 de agosto, e o evento deportivo do Descenso a Nado da Ría de Navia, así como a festa gastronómica do Marisco, ambas as dúas organizadas no mes de agosto.