Prendido
o 7 decembro 1483 tras 3 anos de belixerancia militar contra os Reyes Católicos,
O Marechal foi condenado a execución pública na rebelde
capital de provincia do Reino de Galicia de Mondoñedo
xunto ao seu fillo e ao nobre e leal Señor Pero de Miranda.
A esposa de Pardo de Cela, Dona Isabel de Castro, marchou de seguido
a unha audiencia coa súa parente a castelá Reina Isabel,
obtendo un indulto condicional para os tres nobres galegos condenados
a morte. En chegando de volta a Mondoñedo pouco antes da execución
do Marechal tras dez días de viaxe ininterrupida, Dona Isabel foi
recibida na entrada da Cidade polos homes do Bispo de Mondoñedo.
Fadrique de Guzmán, Bispo de Mondoñedo, era un
home ambicioso dunha mellor carreira político-eclesiástica
baixo o reinado dos Reyes Católicos que ademais sentía un
odio mortal por Pardo de Cela xa que O Marechal nunca acatara as ordes
do seu poder eclesial. Así, o bispo traidor fixo entreter na chamada
Ponte
do Pasatempo á Dama namentres se apuraba a execución
na Praza da Catedral.
O
día 17 decembro 1483, diante dunha multitude que esperaba o indulto
para o seu Señor, o último defensor da soberanía do
Reino de Galicia era decapitado na Praza de Mondoñedo, rodando
a súa cabeza ata a porta da Catedral ao tempo que gritaba:
- CREDO!, CREDO!, CREDO!
O corpo de Pero Pardo de Cela e do seu fillo foron feitos desaparecer
para evitar a veneración dos heroes galegos, e o castelo da Frouxeira
foi destruído. Constanza de Castro, filla do Marechal
que loitou tamén pola soberanía do Reino de Galicia desde
o castelo de Caldaloba, repousa no Convento
de San Francisco de Viveiro, onde foi enterrada en odor de santidade.
Segundo a Relazón da Carta Executoria, tal foi a indignación
que causou en Galicia a traizón a Pardo de Cela que os desleais
e máis os seus descendentes foron declaralos inhábiles para
testemuñas en calquera información.
Tras o 17 decembro 1483 caíron en mans do Reino de Castela
outros nobres galegos leais á soberanía de Galicia, moitos
deles vasalos do Marechal, ata terminar co sitio de Ponferrada,
a última cidade galega en resistir os exércitos dos Reyes
Católicos.
Aquela data marca o comezo da decadencia e depresión do
Reino de Galicia, perda da súa soberanía como nación
próspera, comercial e influinte en Europa, e inicio dunha persistente
colonización económica, emigración e censura cultural.
Os
principais restos históricos conservados actualmente de O Marechal
son as ruínas do Castelo de A Frouxeira,
a Ponte do Pasatempo, e A Mariscala ou cadeas que suxeitaron
os pes de Pardo de Cela na prisión antes da súa execución,
exhibidas no Museo Provincial de Lugo. |